พิษสุราเรื้อรัง
--------------------------------------------------------------------------------
อะไรคือพิษสุราเรื้อรัง แตกต่างจากการใช้สุราในทางที่ผิดอย่างไร เมื่อไรที่ผู้มีปัญหาเกี่ยวกับการดื่มสุราควรจะไปพบแพทย์ เรามีคำเฉลย.........
พิษสุราเรื้อรังคืออะไร
--------------------------------------------------------------------------------
พิษสุราเรื้อรังเป็นโรคๆ หนึ่งซึ่งมีลักษณะดังต่อไปนี้
- มีความอยากหรือกระหายอย่างมากที่ต้องการจะดื่มสุรา
- คุมตัวเองไม่ได้ หมายถึงการที่ผู้ติดสุราพยายามจะเลิกสุราหลายครั้งหลายหน แต่ก็ทำไม่สำเร็จ
- เมื่อห่างจากสุราจะมีอาการดังต่อไปนี้ เช่น คลื่นไส้ อาเจียน เหงื่อออก มือสั่น กระวนกระวายและอาการดังกล่าวมักจะหายไป เมื่อดื่มสุราหรือกินยานอนหลับ
- อาการเหมือนดื้อยา คือ มีความต้องการดื่มสุราในขนาดมากขึ้นเรื่อยๆ เพื่อที่จะให้สุราออกฤทธิ์เท่าเดิม?
ซึ่งคำจำกัดความดังกล่าวทำให้เห็นว่า ทำไม่ผู้ที่มีปัญหาพิษสุราเรื้อรังจึงเลิกเหล้าได้ยาก เพราะจะมีความรู้สึกต้องการสุรามากๆ เหมือนคนทั่วไปต้องการอาหารและน้ำ บางคนอาจจะสามารถเอาชนะใจตัวเองและเลิกดื่มสุราได้ แต่ส่วนใหญ่ของผู้ที่เป็นพิษสุราเรื้อรังแล้วจะทำไม่ค่อยได้ ถ้าได้รับการช่วยเหลือและการรักษา หลายคนก็สามารถหยุดสุราได้ หลายคนสงสัยว่าทำไมบางคนที่ดื่มสุราแต่ไม่มีปัญหา บางคนมีปัญหามารกไม่สามารถควบคุมการดื่มของตนได้ ทั่งนี้ขึ้นอยู่กับสิ่งแวดล้อม เช่น ความหามาได้ง่ายของสุรา กลุ่มเพื่อน ฯลฯ นอกจากนี้กรรมพันธุ์อาจมีส่วนได้เฃ่นกัน แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าผู้ที่มีญาติเป็นพิษสุราเรื้อรังจะต้องเป็นโรคนี้ด้วยเสมอไป
--------------------------------------------------------------------------------
การใช้สุราในทางที่ผิด
--------------------------------------------------------------------------------
การใช้สุราในทางที่ผิด ต่างจากพิษสุราเรื้อรังตรงที่ไม่มีความอยากสุราอย่างมาก ไม่เสียการควบคุมในการดื่ม และเวลาห่างจากสุราก็ไม่มีอาการอะไร แต่จะมีปัญหาการใช้สุราในทางที่ผิด (ในความหมายของรูปแบบการดื่ม) ซึ่งรูปแบบการดื่มนั้นอาจจะเป็นข้อใดข้อหนึ่งดังต่อไปนี้
- ดื่มแล้วมีผลเสียต่องาน การเรียน หรือครอบครัว
- ดื่มในสถานที่ที่อาจทำให้เกิดอันตรายได้ เช่น ขณะขับรถ ขณะทำงานกับเครื่องจักรกล
- ดื่มแล้วทำให้มีปัญหาในด้านกฎหมาย เช่น ถูกตำรวจจับเพราะว่าเมาขณะกำลังขับรถ หรือทำร้ายคนอื่น
- ดื่มแล้วทำให้มีปัญหาด้านความสัมพันธ์ระหว่างคนในครอบครัวและผู้อื่น
- เมื่อไรที่คุณต้องการการช่วยเหลือ
คุณจะบอกได้อย่างไรว่า ตัวคุณหรือคนใกล้ตัวคุณมีปัญหาการดื่มหรือไม่ ให้ลองตอบคำถามเหล่านี้ซึ่งอาจจะบอกคุณได้
1.คุณเคยรู้สึกอยากเลิกการดื่มสุราของคุณไหม
2.คุณเคยรู้สึกรำคาญหลายๆ คน ที่พยายามจะให้คุณเลิกดื่มสุราไหม
3.คุณเคยรู้สึกผิด หรือรู้สึกไม่ดีกับการดื่มสุราของคุณไหม
4.คุณเคยดื่มสุราตั้งแต่เช้า เพื่อที่จะลดอาการไม่สบายหรือเมาค้างไหม
ถ้ามีคำตอบว่า"ใช่" ในข้อใดข้อหนึ่งก็อาจเป็นไปได้ที่คุณกำลังมีปัญหาแล้ว และยิ่งตอบว่าใช่มากกว่า 1 ข้อ ก็ยิ่งมีความเป็นไปได้ของปัญหาเกี่ยวกับการดื่มสุรามากขึ้น ควรจะไปพบแพทย์ซึ่งจะเป็นผู้ตอบปัญหาของคุณได้ดี
แต่ถึงแม้ว่าทุกข้อคุณจะตอบว่า"ไม่ใช่" แต่คุณมีปัญหาเกี่ยวกับสุขภาพ มีปัญหาการงาน ความสัมพันธ์กับบุคคล หรือปัญหาเกี่ยวกับกฎหมายก็ควรจะไปพบแพทย์เพื่อรับการช่วยเหลือเช่นกัน
ความคิดที่จะต้องการความช่วยเหลือของผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับสุราไม่เกิดขึ้นกันง่ายๆ แต่จำไว้ว่าเมื่อไรที่มารับความช่วยเหลือ โอกาสที่จะดีขึ้นก็มีมากขึ้น คุณอาจจะรู้สึกกลัวการที่จะพูดถึงการดื่มสุรากับสุขภาพต่อแพทย์ของคุณ ทั้งนี้อาจเป็นเพราะคุณมีมุมมองในเรื่องปัญหาเกี่ยวกับการดื่มสุราในด้านที่ไม่ดี คุณอาจรู้สึกว่าเป็นเรื่องน่าอาย แต่ความจริงแล้วพิษสุราเรื้อรังก็เป็นโรคๆ หนึ่งเหมือนโรคเบาหวาน หรือหอบหืด
เมื่อคุณไปพบแพทย์คุณอาจจะถูกถามคำถามต่างๆมากมาย เพื่อที่แพทย์จะได้ประเมินปัญหาของคุณ พยายามตอบเท่าที่จะทำได้ คุณอาจจะได้รับการตรวจร่างกาย ถ้าแพทย์สรุปว่าคุณมีปัญหาเกี่ยวกับการดื่มสุรา คุณก็จะได้รับการรักษาหรืออาจจะถูกส่งตัวให้แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านนี้ดูแลรักษาต่อไป
ขอขอบคุณ จิตเวชศาสตร์ รามาธิบดี